I Sympozjum Naukowe pn. „Budżet zadaniowy w realizacji funkcji Równomierny rozwój kraju”

W dniach 8-9 grudnia 2011 r. w Państwowej Szkole Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej odbyło się I Sympozjum Naukowe pn. „Budżet zadaniowy w realizacji funkcji Równomierny rozwój kraju"*, zorganizowane przez uczelnię wspólnie z Ministerstwem Finansów. W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele dysponentów oraz ośrodków akademickich, zaangażowani w prace nad budżetowaniem zadaniowym w zakresie 17 funkcji państwa.

Uroczystego powitania gości i licznego audytorium dokonał rektor PSW, JM prof. br hab. Mieczysław Adamowicz. Następnie głos zabrała Dyrektor Departamentu Reformy Finansów Publicznych, dr Marta Postuła, która moderowała dyskusję podczas pierwszej sesji spotkania. Jako pierwsza referat wygłosiła prof. dr hab. Elżbieta Skrzypek z Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie. W swoim wystąpieniu m.in. omówiła istotę i najważniejsze etapy budżetowania zadaniowego w kontekście teorii Nowego Zarządzania Publicznego (New Public Management), porównując jego zasadnicze cechy w odniesieniu do tradycyjnej metody budżetowania. Jej zdaniem, choć wdrożenie budżetu zadaniowego nie jest zupełnie pozbawione ryzyka, jako kompleksowe, zorientowane na przyszłość podejście, jest niezbędne do sprawnego zarządzania państwem.

Jako druga wystąpiła prof. dr hab. Janina Sawicka ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, przekonując słuchaczy o konieczności zharmonizowania budżetowania zadaniowego ze strategicznym planowaniem rozwoju kraju. Prof. dr hab. Małgorzata Słodowa-Hełpa z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu naświetliła kolejne dylematy związane z wdrażaniem budżetu zadaniowego, dotyczące m. in. standaryzacji nazewnictwa, zakresu i ilości funkcji. W trakcie dyskusji, jaka wywiązała się na zakończenie panelu, dr Marta Postuła przypomniała, że aktualna ilość i zakres funkcji jest efektem wielu analiz, dyskusji i uzgodnień.

Na początku drugiej, popołudniowej sesji spotkania, którą prowadziła dr hab. Iwona Kowalska, ekspert SGGW i PSW w dziedzinie budżetowania zadaniowego, wystąpił dr Marek Chrzanowski ze Szkoły Głównej Handlowej. Z jego doświadczeń jako wykonawcy odpowiedzialnego za stworzenie bazy mierników dla funkcji 17. wynika, że  ich jakość z roku na rok jest coraz lepsza. Kolejny prelegent, prof. dr hab. Jozefa Famielec z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, postulowała, aby mierniki lepiej informowały o skuteczności pomocy publicznej. Jako ostatnie tego dnia wystąpiły dwie absolwentki uczelni wyższych – Maryna Panchenko z SGGW i Uniwersytetu Ekonomicznego w Kijowie oraz Urszula Zawadzka-Pąk z Uniwersytetu w Białymstoku, prezentując doświadczenia zagraniczne – Ukrainy w realizacji równomiernego rozwoju oraz Francji w reformowaniu finansów publicznych.

Podczas trzeciej sesji sympozjum, dyskusji przewodniczyła Beata Rudzka, Zastępca Dyrektora Departamentu Reformy Finansów Publicznych MF i Koordynator Krajowy Budżetu Zadaniowego. Tematyka w większości skupiła się na aspekcie samorządowym – dr Ryszard Waśkiewicz omówił możliwości zastosowania budżetu zadaniowego na przykładzie podwarszawskiej gminy Nieporęt a dr Katarzyna Świerczewska-Pietras scharakteryzowała przygotowywanie budżetu zadaniowego w Krakowie. Mgr Agnieszka Cyburt, samorządowiec z województwa lubelskiego, również zaprezentowała się jako zdecydowany zwolennik podejścia zadaniowego w tworzeniu budżetu i polityki równomiernego rozwoju – w jej ocenie większa ilość zaangażowanych w ten proces osób przekłada się na większą decentralizację. Złożoność materii uświadomiła uczestnikom zwłaszcza prezentacja mgr inż. Małgorzata Wawrzynkiewicz z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o alokacji środków publicznych na rolnictwo w nowej metodzie budżetowania w latach 2009-2011.

Najwięcej emocji wywołała ostatnia, czwarta sesja konferencji – Dr Leszek Buller, ekspert w zakresie bezpieczeństwa, poruszył temat dostępu do informacji w procesie budżetowania zadaniowego. Podkreślił przy tym ogromne znaczenie właściwego doboru biorących w nim udział pracowników, którzy powinni wykazywać się nie tylko właściwą wiedzą merytoryczną, ale i lojalną, godną zaufania postawą. Należy jednak bezwzględnie pamiętać przy tym o zgodności procedur sprawdzających z prawem pracy i polityką niedyskryminacji. Z takim podejściem zgodził się gen. Grzegorz Sodolski, Dyrektor Departamentu Budżetowego MON – kwestia bezpieczeństwa jest bowiem szczególnie istotna w dziedzinie obronności kraju. Z drugiej strony, jak wskazał Rościsław Jakoniuk, radca ministra w MSW, celem budżetu zadaniowego jest przecież m.in. zapewnienie obywatelom informacji na temat efektywności wydatkowania środków publicznych. Zastępca Dyrektora Departamentu Reformy Finansów Publicznych MF Beata Rudzka, przypomniała uczestnikom, iż w określonych przypadkach, zgodnie z publikowaną co roku notą budżetową, możliwe są odpowiednie wyłączenia z obowiązku informacyjnego i możliwość stosowania mierników opisowych.

Po referacie dr hab. Iwony Kowalskiej, w którym przedstawiła rezultaty analizy mierników dla funkcji 3. (Edukacja), prof. dr. hab. Izabella Kudrycka z Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie, zaprezentowała autorski pomysł wykorzystania miar podobieństwa do badania konwergencji rozwoju regionów w Polsce. Dzięki uzyskanym w ten sposób wynikom wiemy, że polskie regiony upodabniają się do siebie, biorąc pod uwagę różne dziedziny życia, co jest dowodem na skuteczność prowadzonej dotychczas polityki spójności i równomiernego rozwoju. Jako ostatni wystąpił wspomniany już przedstawiciel MSW, Rościsław Jakoniuk, prezentując dane na temat wydatków MSW w rozbiciu na poszczególne programy operacyjne.

Wszyscy prelegenci byli zgodni, że konferencja od strony merytorycznej stała na bardzo wysokim poziomie, a omawiane zagadnienia były bardzo interesujące. Udany był również dobór uczestników spotkania, spośród których znaleźli się zarówno teoretycy, jak i praktycy budżetowania zadaniowego. Organizatorzy zapewnili z kolei o kontynuacji podobnych spotkań w zakresie innych funkcji państwa.

Fotografie: Joanna Żuk 

* Konferencję zrealizowano przy wsparciu z projektu systemowego pn. „Wsparcie przygotowania i wdrożenia budżetu zadaniowego na poziomie centralnym w latach 2008-2012", współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego