Polityka budżetowa ukierunkowana na wspieranie wzrostu gospodarczego, który sprzyja włączeniu społecznemu, co będzie możliwe dzięki lepszej ściągalności podatków to najważniejsze założenie Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2016-2019.Dodatkowo plan przewiduje szybszy wzrost polskiej gospodarki, spadek bezrobocia, niską inflację i większy udział kapitału w tworzeniu wzrostu gospodarczego. Rząd podjął 26 kwietnia uchwałę ws. przyjęcia planu. Zawarta w planie aktualizacja programu konwergencji zostanie teraz przekazana Komisji Europejskiej oraz Radzie ECOFIN, która skupia ministrów ds. gospodarki lub finansów z krajów Unii Europejskiej.
Wieloletni Plan Finansowy Państwa składa się z 2 części. Pierwsza z nich to „Program konwergencji. Aktualizacja 2016", który zawiera prognozę kształtowania się podstawowych zmiennych makroekonomicznych i fiskalnych do 2019 r. Prezentuje też główne cele polityki gospodarczej rządu oraz działania, które prowadzą do ich realizacji. Program konwergencji przedstawia również pakiet działań w obszarze przestrzegania przepisów podatkowych i efektywności administracji podatkowej, których mają znacząco ograniczyć lukę podatkową w Polsce.
Założenia makroekonomiczne
W planie przewiduje się, że do 2019 r. realne tempo wzrostu gospodarczego w Polsce będzie przyspieszać. Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego pozostanie popyt krajowy, w tym spożycie gospodarstw domowych wspierane przez postępującą poprawę sytuacji na rynku pracy i skutki programu Rodzina 500 plus. To także inwestycje, m.in. związane z oczekiwanym przyspieszeniem wydatkowania środków unijnych, utrzymującym się na relatywnie niskim poziomie kosztem kapitału oraz działaniami rządu, które zmierzają na transformację gospodarki polskiej w kierunku gospodarki opartej na wiedzy z innowacyjnym sektorem wytwórczym oraz nowoczesnym sektorem usług.
Przyspieszeniu realnego tempa PKB towarzyszyć będzie zwiększanie się potencjalnego tempa wzrostu polskiej gospodarki. Ma temu sprzyjać szybsze tempo wzrostu produktywności czynników produkcji, zmniejszający się poziom stopy bezrobocia równowagi i stopniowe zwiększanie się udziału kapitału w tworzeniu wzrostu gospodarczego. Luka produktowa, czyli różnica pomiędzy obserwowanym i potencjalnym PKB, domknie się w 2016 r. i pozostanie na poziomie zerowym do 2019 r. Pomimo domknięcia się luki presja inflacyjna w 2016 r. pozostaje bardzo ograniczona. Utrzymujące się niskie ceny surowców energetycznych istotnie ograniczają presję kosztową, a poziom cen żywności wciąż pozostaje niski. Prognozuje się, że w 2016 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych w Polsce spadną średnio o 0,4%. Równocześnie szacuje się, że w 2016 r. stopa bezrobocia spadnie do 6,6%. W 2017 r. ukształtuje się ona na poziomie 6,2%, by do 2019 r. zmniejszyć się do 5,5%.
Sytuacja finansów publicznych wraz z prognozą
Polska polityka budżetowa pozostaje ukierunkowana na utrzymanie stabilności finansów publicznych przy jednoczesnym wspieraniu inkluzywnego wzrostu gospodarczego (tj. sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz spójności społecznej i terytorialnej). Rozwiązania w obszarze polityki społeczno-gospodarczej, w tym działania, które będą realizowane w ramach Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju, będą wdrażane w sposób, który nie naruszy stabilności finansów publicznych. W szczególności będą respektowane regulacje unijne zapisane w Pakcie Stabilności i Wzrostu, jak również uwarunkowania określone w krajowych przepisach, w tym głównie ograniczenia wynikające ze stosowania stabilizującej reguły wydatkowej.
Prognoza sytuacji makroekonomicznej oraz stanu finansów publicznych opiera się na scenariuszu, który uwzględnia efekty już wdrożonych rozwiązań, np. programu Rodzina 500 plus oraz planowanych działań, których kształt jest już znany i można było dokonać oceny ich skutków. Przedstawiony scenariusz zakłada realizację działań, które mają zwiększyć stopień wywiązywania się podatników z obowiązków podatkowych oraz walkę z oszustwami podatkowymi.
Pakiet działań uszczelniających system podatkowy w latach 2017-19 przedstawiono w załączniku do programu konwergencji. Będą one obejmować w szczególności reformę administracji podatkowej i celnej, uszczelnienie przepisów podatkowych oraz wyposażenie instytucji w nowoczesne narzędzia informatyczne do wykrywania i zwalczania wyłudzeń podatków. Wzrost dochodów podatkowych przyczyni się do spadku deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do 1,3% PKB w horyzoncie programu.
W dokumencie przedstawiono również aktualne propozycje zmian dotyczących ustawowego wieku emerytalnego i kwoty wolnej od podatku dochodowego oraz ich potencjalnych skutków dla sektora instytucji rządowych i samorządowych.
Cele głównych funkcji państwa wraz z miernikami stopnia ich realizacji
Druga część Wieloletniego Planu Finansowego Państwa prezentuje cele głównych funkcji państwa wraz z miernikami stopnia ich realizacji. Odzwierciedlają one podstawowe obszary działań (polityk) państwa i nawiązują do kluczowych priorytetów rozwojowych i kierunków polityki społeczno-gospodarczej, które są zdefiniowane w najważniejszych krajowych i unijnych dokumentach strategiczno-programowych.
Cele i mierniki przedstawiono z uwzględnieniem powiązań z planowanymi przedsięwzięciami, inicjatywami oraz zmianami, które mają wpłynąć na sprawność i efektywność państwa, konkurencyjność gospodarki oraz spójność społeczną i terytorialną.
„Program konwergencji. Aktualizacja 2016" zostanie w kwietniu przekazany Komisji Europejskiej oraz Radzie Ecofin w ramach semestru europejskiego (czyli procesu koordynacji polityk gospodarczych i budżetowych w UE).