PORĘCZENIA I GWARANCJE UDZIELANE PRZEZ BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO
Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) może udzielać, we własnym imieniu i na własny rachunek, poręczeń lub gwarancji w ramach rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych.
W dniu 7 marca 2018 r. został przyjęty przez Radę Ministrów program rządowy pn. „Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego". Przyjęty program zastąpił program o tej samej nazwie funkcjonujący, ze zmianami, od dnia 19 maja 2009 r.
Celem programu i podejmowanych w jego ramach działań jest dalsza poprawa dostępu, zwłaszcza mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców („MŚP") do zewnętrznych źródeł finansowania za pośrednictwem rozpoznawalnego systemu poręczeń i gwarancji, działającego zgodnie z obowiązującymi standardami, wykorzystującego również środki pochodzące z funduszy Unii Europejskiej.
Program znacząco wpisuje się w obszary realizacji pierwszego z trzech celów szczegółowych Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju („SOR"), przyjętej uchwałą Rady Ministrów w dniu 14 lutego 2017 r., tj. Trwały wzrost gospodarczy oparty coraz silniej o wiedzę, dane i doskonałość organizacyjną.
Program ten jest elementem systemu zapewniającego przedsiębiorcom trwały, stabilny dostęp do preferencyjnych gwarancji, które będą udzielane przede wszystkim w ciężar środków Krajowego Funduszu Gwarancyjnego („KFG") oraz Funduszu Gwarancyjnego w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój.
Poręczenia i gwarancje zabezpieczają głównie ryzyko związane ze spłatą kredytów obrotowych i inwestycyjnych. Kredyty te wspierają rozwój innowacyjności i ułatwiają wykorzystywanie środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej. Wspierają również dostęp MŚP do finansowania ich potrzeb rozwojowych.
Program skierowany jest w szczególności do podmiotów sektora MŚP.
Beneficjentami programu są również lokalne i regionalne fundusze poręczeniowe poprzez udzielanie przez BGK regwarancji obejmujących poręczenia tych funduszy oraz udzielanie gwarancji wraz z funduszem poręczeniowym udzielającym poręczenia i w ten sposób wspólne z funduszami uczestniczenie w ryzyku kredytowym.
Beneficjentami programu są również studenci korzystający z kredytów studenckich, zabezpieczonych poręczeniami BGK.
Cele programu są realizowane przez szereg instrumentów, w tym poprzez:
- portfelowe linie gwarancyjne, polegające na udzielaniu bankom gwarancji portfela kredytowego obejmującego kredyty inwestycyjne i obrotowe dla MŚP, z możliwością wykorzystania regwarancji udzielonej przez Europejski Fundusz Inwestycyjny,
- gwarancje w formie pomocy publicznej lub pomocy de minimis, w tym portfelową linię gwarancyjną de minimis (PLD), polegającą na udzielaniu bankom gwarancji portfela kredytowego obejmującego kredyty inwestycyjne i obrotowe dla MŚP w ramach pomocy de minimis,
- gwarancje z wykorzystaniem środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej, polegające na udzielaniu bankom gwarancji indywidualnych i gwarancji portfela kredytowego w ramach powierzonych przez właściwą instytucję zarządzającą programem operacyjnym zadań w zakresie wdrażania instrumentów wsparcia dla MŚP,
- indywidualne poręczenia/gwarancje, polegające w szczególności na udzielaniu poręczeń lub gwarancji spłaty kredytów inwestycyjnych i obrotowych,
- regwarancje polegające na udzielaniu gwarancji na rzecz funduszy poręczeniowych zabezpieczających spłatę zobowiązań wynikających z poręczeń za zobowiązania MŚP, w tym z możliwością wykorzystania środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej w ramach powierzonych przez właściwą instytucję zarządzającą programem operacyjnym zadań w zakresie wdrażania instrumentów wsparcia dla MŚP,
- uczestnictwo kapitałowe BGK w funduszach poręczeniowych jako udziałowiec lub akcjonariusz, uzasadnione potrzebami kapitałowymi funduszu i wspólną z pozostałymi partnerami polityką rozwoju działalności poręczeniowej,
- poręczenia kredytów studenckich, polegające na udzielaniu poręczeń w ramach funkcjonującej linii poręczeniowej dotyczącej zabezpieczenia kredytów studenckich udzielanych w rozumieniu ustawy z dnia 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich (Dz. U. z 2017 r. poz. 357).
Za priorytetowe produkty uznaje się portfelowe linie gwarancyjne.
Poręczenia i gwarancje udzielane przez BGK na podstawie ww. programu powinny spełniać warunki zawarte w Obwieszczeniu Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji (Dz. Urz. UE C 155/02 z 20.6.2008, str. 10) tak, aby nie stanowiły one pomocy publicznej. Natomiast w przypadku ustanowienia programu pomocy publicznej lub pomocy de minimis, poręczenia i gwarancje udzielane przez BGK na podstawie programu powinny spełniać warunki przewidziane dla takiej pomocy.
PORĘCZENIA I GWARANCJE UDZIELANE PRZEZ NIEKTÓRE OSOBY PRAWNE
- państwowe osoby prawne utworzone w drodze ustawy,
- fundacje, w których fundatorami są osoby prawne, o których mowa w powyższym punkcie.
PODSTAWY PRAWNE
- ustawa z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2018 r. poz. 1808),
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie opłaty prowizyjnej od poręczenia i gwarancji udzielanych przez Skarb Państwa (Dz. U. poz. 674),
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie wniosku o udzielenie poręczenia lub gwarancji oraz trybu udzielania przez Skarb Państwa poręczenia i gwarancji (Dz. U. z 2017 r. poz. 1059, z późn. zm.),
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu sprzedaży wierzytelności Skarbu Państwa z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji, zamiany tych wierzytelności na akcje (udziały), rozłożenia ich spłaty na raty oraz umorzenia wierzytelności w całości lub w części (Dz. U. poz. 230, z późn. zm.),
- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2018 r. w sprawie udzielania przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomocy de minimis w formie gwarancji spłaty kredytów (Dz. U. poz. 707),
- przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 7 marca 2018 r. program rządowy „Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego",
- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie udzielenia przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomocy publicznej w formie gwarancji spłaty kredytów w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (Dz.U. poz. 1165),
- rozporządzenie Ministra Finansów z 12 czerwca 2018 r. w sprawie udzielenia przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomocy de minimis w formie gwarancji spłaty kredytów w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (Dz U. poz. 1166).
