W związku z otrzymywanymi przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (dalej „GIIF") licznymi zapytaniami podmiotów prowadzących działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych tj. instytucji obowiązanych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy, co do obowiązku przekazywania informacji na podstawie art. 72 ust. 1 ww. ustawy, uprzejmie informuję co następuje:
Stosownie do art. 72 ust. 1 ww. ustawy, instytucje obowiązane, z wyjątkiem instytucji, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 11, 13–15 i 18 ww. ustawy, przekazują do GIIF informacje o:
- przyjętej wpłacie lub dokonanej wypłacie środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro;
- wykonanym transferze środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro, z wyłączeniem transferów, z wyjątkiem tych, o których mowa w lit a-f tego przepisu.
Biorąc pod uwagę powyższe należy przyjąć, że instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy, nie zostały przez ustawodawcę wyłączone z katalogu podmiotów raportujących do GIIF informacje o ww. transakcjach (tzw. „transakcjach ponadprogowych" czyli transakcjach raportowanych wyłącznie ze względu na ich wartość, bez konieczności stwierdzenia „elementu podejrzaności").
W przypadku określonym w art. 72 ust. 1 pkt 1 ustawy, ww. instytucje obowiązane raportują do GIIF informacje o przyjętej wpłacie lub dokonanej wypłacie środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro (tj. o wpłacie gotówki przyjętej od klienta przez ww. instytucję obowiązaną lub wypłacie gotówki dokonanej przez ww. instytucję obowiązaną na rzecz klienta).
W przypadku wskazanym w art. 72 ust.1 pkt 2 ustawy, należy w pierwszej kolejności ustalić, czy instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 17 ustawy, wykonują transfery środków pieniężnych.
Zgodnie z zawartą w art. 2 ust. 2 pkt 23 ww. ustawy, definicją transferu środków pieniężnych jest nim transfer środków pieniężnych w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/847z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1781/2006 (Dz. Urz. UE L 141 z 05.06.2015, str. 1), czyli dowolna transakcja przynajmniej częściowo realizowana drogą elektroniczną w imieniu płatnika za pośrednictwem dostawcy usług płatniczych w celu udostępnienia środków pieniężnych odbiorcy za pośrednictwem dostawcy usług płatniczych, bez względu na to, czy płatnik i odbiorca jest tą samą osobą, i niezależnie od tego, czy dostawca usług płatniczych płatnika jest tożsamy z dostawcą usług płatniczych odbiorcy, w tym:
- polecenie przelewu zgodnie z definicją w art. 2 pkt 1 rozporządzenia (UE) nr 260/2012;
- polecenie zapłaty zgodnie z definicją w art. 2 pkt 2 rozporządzenia (UE) nr 260/2012;
- krajowa lub transgraniczna usługa przekazu pieniężnego zgodnie z definicją w art. 4 pkt 13 dyrektywy 2007/64/WE;
- transfer wykonywany przy wykorzystaniu karty płatniczej, instrumentu pieniądza elektronicznego, telefonu komórkowego lub innego urządzenia cyfrowego lub informatycznego (w systemie abonamentowym lub przedpłaconym) o podobnych właściwościach;
Podmioty prowadzące działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (tj. instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 17 ustawy), nie są dostawcami usług płatniczych w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia 2015/847. Zatem nie mogą realizować transferu środków pieniężnych.
Ponadto, opierając się na wykładni celowościowej, która ma swoje oparcie w uzasadnieniu do projektu ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finasowaniu terroryzmu, kierowanym do Sejmu RP1 (31 stycznia 2018 r.), należy przyjąć, że w sferze zainteresowania GIIF jest raportowanie informacji o wykonanym przez daną instytucję obowiązaną transferze środków pieniężnych o równowartości przekraczającej 15 000 euro, a nie raportowanie informacji wynikających z wiedzy instytucji obowiązanej na temat wykonanego transferu środków pieniężnych przez inną instytucję obowiązaną na podstawie złożonego zlecenia lub dyspozycji klienta.
Zatem instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy, które z założenia nie wykonują transferów środków pieniężnych (nie są dostawcami usług płatniczych), choć mogą mieć o nich wiedzę w związku z wykonywaniem usług na rzecz swoich klientów, nie są obarczone obowiązkiem raportowania do GIIF informacji, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.
