Ministerstwo Finansów prowadzi prace związane z legislacją oraz z członkostwem Polski w UE i współpracą z międzynarodowymi organizacjami gospodarczymi i finansowymi w zakresie usług płatniczych i systemów płatności, promocji obrotu bezgotówkowego, systemów rozliczeń i rozrachunku instrumentów finansowych oraz zabezpieczeń transakcji finansowych.
I. Legislacja
Rynek usług płatniczych w Polsce regulowany jest od 24 października 2011 r. głównie w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 873, z późn. zm.).
Trzy istotne nowelizacje tej ustawy dotyczyły następujących kwestii:
- ustawa z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 1036) – związana była z dokończeniem implementacji do polskiego prawa tzw. drugiej dyrektywy o pieniądzu elektronicznym (EMD2) oraz uchyleniem ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych,
- ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1271) - nowelizacja ustawy, ustalająca maksymalny poziom opłaty interchange – tj. opłaty funkcjonującej w transakcjach kartami płatniczymi, na poziomie 0,5% wartości transakcji. Zasadniczym celem tej ustawy jest efektywny wzrost sieci akceptacji kart płatniczych oraz poprawa efektywności kosztowej tego rodzaju płatności w stopniu, który pozwoli na objęcie pozytywnymi skutkami rozwoju obrotu bezgotówkowego wszystkich uczestników rynku płatności,
- ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych (Dz.U. poz. 1916), ustalająca dalsze obniżenie stawki opłaty interchange do poziomu 0,2% wartości transakcji dla kart debetowych i 0,3% wartości transakcji dla kart kredytowych
Regulacje w tym zakresie zawarte są także w:
- Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 z dnia 14 marca 2012 r. ustanawiające wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 924/2009 (rozporządzenie SEPA) (link otwiera nowe okno w innym serwisie),
- Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 924/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie płatności transgranicznych we Wspólnocie oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 2560/2001 (rozporządzenie 924/2009, link otwiera nowe okno w innym serwisie),
- Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2015/751 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie opłat interchange w odniesieniu do transakcji płatniczych realizowanych w oparciu o kartę (rozporządzenie MIF link otwiera nowe okno w innym serwisie)
- Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, t.j., z późn. zm.),
- Rozporządzeniach Prezesa Rady Ministrów ws. wpłat na pokrycie kosztów nadzoru nad (biurami usług płatniczych (BUP), (instytucjami płatniczymi (IP) oraz opłat za niektóre czynności KN,
- Rozporządzeniach Ministra Finansów ws. (kwartalnych i dodatkowych rocznych sprawozdań finansowych i statystycznych krajowej IP, obowiązkowego ubezpieczenia BUP), (minimalnej sumy gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej BUP oraz terminu powstania obowiązku zawarcia umowy gwarancji), (w sprawie metody obliczania kwoty, o której mowa w art. 76 ust. 4 pkt 2 ustawy o usługach płatniczych), (szczegółowego zakresu informacji oraz rodzaju i formy dokumentów dołączanych do wniosku o wydanie zezwolenia dla krajowej IP), (w sprawie kategorii aktywów oraz maksymalnej części środków pieniężnych inwestowanych przez krajowe IP).
Zagadnienia związane z systemami płatności uregulowane są w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 743 t.j., z późn. zm.).
Pozostałe zagadnienia reguluje m.in. ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 942 j.t.).
Powyższe akty dokonały wdrożenia następujących dyrektyw:
- Dyrektywy 2002/47/WE z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie uzgodnień dotyczących zabezpieczeń finansowych w odniesieniu do systemów powiązanych i do wierzytelności kredytowych (dyrektywa FCD),
- Dyrektywy 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie zamknięcia rozliczeń w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych (dyrektywa SFD),
- Dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa PSD),
- Dyrektywy 2009/110/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniającej dyrektywy 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylającej dyrektywę 2000/46/WE (dyrektywa 2EMD),
- Dyrektywy 2009/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 maja 2009 r. zmieniająca dyrektywę 98/26/WE w sprawie zamknięcia rozliczeń w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych oraz dyrektywę 2002/47/WE w sprawie uzgodnień dotyczących zabezpieczeń finansowych w odniesieniu do systemów powiązanych i do wierzytelności kredytowych (dyrektywa SFD/FCD).
II. Wprowadzenie euro w obszarze instytucji rynku finansowego
Ministerstwo Finansów przewodniczy Międzyinstytucjonalnemu Zespołowi Roboczemu do Spraw Sektora Finansowego i Stabilności Finansowej.
Polska uczestniczy w tzw. twinningu w zakresie uzyskiwania szczegółowych i bezpośrednich informacji co do doświadczeń krajów które wprowadziły euro (Holandia).
