Ministerstwo opublikowało właśnie zmiany w projekcie nowej ordynacji podatkowej. Na czym one polegają?
Dominik Kaczmarski, dyrektor departamentu systemu podatkowego w ministerstwie finansów: Uwzględniliśmy wiele uwag zgłoszonych w trakcie konsultacji. Wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców. Największa zmiana, dokonana z inicjatywy Ministerstwa Finansów, to rozwiązania, które zagwarantują podatnikom większą pewność i zaufanie w relacjach z administracją skarbową. Chodzi o zawieraną z szefem Krajowej Administracji Skarbowej umowę o współdziałanie (ang.cooperative compliance), na mocy której podatnik staje się w pełni transparentny i uzyskuje pewność stosowania prawa podatkowego. Aby zrównoważyć dodatkowe obowiązki, przewidziano korzyści i ułatwienia prawne.
Jakie to korzyści?
Przed podpisaniem umowy szef KAS przeprowadzi u przedsiębiorcy wstępny audyt podatkowy. Jeśli wykaże nieprawidłowości, firma, która je skoryguje, zapłaci tylko 50 proc. odsetek za zwłokę za cały okres nieobjęty przedawnieniem. Następnie przeprowadzane będą audyty monitorujące. W razie konieczności skorygowania nieprawidłowości podatnik uniknie w ogóle odsetek oraz odpowiedzialności karnej skarbowej. Drugą ważną rzeczą jest możliwość podpisywania porozumień podatkowych. Obejmują one np. kwestie cen transferowych, zabezpieczenia przed stosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania czy też określanie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie planów biznesowych przedstawianych przez podatników. Firma, która zawiera z KAS porozumienie podatkowe w ramach umowy o współdziałanie, zapłaci tylko 50 proc. kwoty za uzyskanie opinii zabezpieczającej, czyli w praktyce 10 tys. zł. O połowę spadnie też opłata za uzyskanie interpretacji indywidualnej. Podatnik zapłaci też 50 proc. kwoty za porozumienie w zakresie cen transferowych. Ale to nie koniec korzyści. Należy pamiętać, że od 1 stycznia 2019 r. obowiązkowe stanie się raportowanie schematów podatkowych.
Jednak podatnik, który podpisze z szefem KAS umowę o współdziałanie, nie będzie miał obowiązku przekazywania informacji o schematach krajowych. Będzie tak w przypadku, gdy szef KAS stwierdzi, że prawidłowo wykonywał obowiązki. Kolejny benefit polegać będzie na tym, że w przypadku gdy przedsiębiorca dokona agresywnej optymalizacji, szef KAS może odstąpić od nałożenia sankcji. Zawarcie porozumienia będzie traktowane jako dobra wiara podatnika.
Do kogo będzie skierowane to rozwiązanie?
Do dużych podatników, których przychody z CIT za poprzedni rok przekroczyły 50 mln euro. Szacujemy, że obejmie to ok. 3 tys. podmiotów. Na początku będzie to program pilotażowy, ale nie wykluczamy jego rozszerzenia.
A jeśli dana firma nie będzie zainteresowana porozumieniem?
To instrument fakultatywny. Zakładamy, że skorzystają z niego ci, którzy chcą zyskać pewność, że rozliczają się prawidłowo. Zaznaczam jednak, że tych, którzy się na to nie zdecydują, nie spotkają z tego tytułu żadne sankcje.
Co z opłatami za interpretacje?
W poprzedniej wersji projektu opłata 2 tys. zł miała dotyczyć szczególnie skomplikowanych stanów faktycznych. Zgadzamy się jednak, że nie była to precyzyjna przesłanka. Dlatego teraz podwyższona opłata ma dotyczyć konkretnych sytuacji. 2 tys. zł zapłaci ten przedsiębiorca, u którego planowana korzyść podatkowa przekroczy jednorazowo 500 tys. zł. Inną przesłanką będzie wystąpienie o interpretację w przypadku, gdy planowane działanie ma cechy sztuczności. Kolejną - jeśli w efekcie planowanych działań dochodzi do przeniesienia między podmiotami powiązanymi istotnych składników majątku. Więcej zapłaci też ten, kto wystąpi o interpretację w zakresie zastosowania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jednak będzie też istotny wyjątek.Będzie on stosowany w sytuacji, gdy przedsiębiorca napisze na tyle dobre uzasadnienie swojego stanowiska, że organ interpretacyjny uzna je za prawidłowe i odstąpi od oceny przedstawionego przez podatnika zdarzenia przyszłego lub stanu faktycznego. Wówczas przedsiębiorca zapłaci jedynie 40 zł, niezależnie od innych wymienionych wcześniej przesłanek.
Wspomniał pan o progu korzyści 500 tys. zł. Czy to oznacza, że w takich przypadkach przedsiębiorca może ubiegać się o interpretację, a nie o opinię zabezpieczającą?
Nie zmieniają się relacje między interpretacją indywidualną a opinią zabezpieczającą. Przedsiębiorca nie może zabezpieczyć się interpretacją przed zastosowaniem klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Poza tym sprawy klauzulowe są trudniejsze, a postępowanie znacznie bardziej rozbudowane. Organ podatkowy nie bazuje jedynie na stanie faktycznym przedstawionym przez podatnika, ale prowadzi szersze postępowanie i analizuje dokumenty.
Czy zostały uwzględnione inne postulaty?
Bardzo ważną zmianą jest uzupełnienie katalogu zasad ogólnych, ważnych dla wszystkich podatników. Dodajemy zasadę domniemania uczciwości zobowiązanego. Już obecnie z orzecznictwa można wyinterpretować zasadę, iż ciężar udowodnienia, że podatnik postąpił niewłaściwie, leży po stronie organu podatkowego. Chcemy wzmocnić tę zasadę i zapisać ją wprost w ustawie. Druga zasada ogólna dotyczy ochrony podatnika, wynikającej z utrwalonej praktyki. Oznacza to, że nawet jeśli podatnik nie będzie miał chroniącej go interpretacji indywidualnej, może liczyć na ochronę wynikającą z linii interpretacyjnej dominującej w danym okresie rozliczeniowym oraz w ciągu ostatnich 12 miesięcy, które go poprzedzają. Organ podatkowy nie może bez uzasadnionej przyczyny odstąpić od takiej utrwalonej praktyki.
Czy w projekcie wprowadzono zmiany w zakresie upływu terminu przedawnienia?
Wiem, że ta kwestia budziła wiele obaw, jednak wynikały one z nieporozumień. Nowe zasady będą w zdecydowanej większości sytuacji bardziej korzystne niż obowiązujące obecnie.
Rozmawiała: Monika Pogroszewska