Jak ocenia Pan pracę swojego poprzednika Jacka Kapicy? Czy represjonowanie przez niego niepokornych celników spotka się z jakimikolwiek konsekwencjami?
Niektóre z decyzji, z którymi się nie zgadzam, już zmieniłem, kolejne będę zmieniał. Wśród nich jest decyzja dotycząca zwolnienia ze służby jednego z takich celników. Został on już przywrócony. Ponadto uważam, że nietrafne były decyzje o informatyzacji resortu, w następstwie których powstawały systemy odrębne dla każdej służby, nieprzejrzyste dla pozostałych. Negatywnie odnoszę się też do decyzji dotyczących wartościowania stanowisk, w następstwie których stworzono system niewłaściwie oddający zaangażowanie pracowników, błędnie oceniający ich kwalifikacje, po prostu niesprawiedliwy.
Jak Pan sam zamierza prowadzić dialog ze związkowcami?
Przedstawiciele strony społecznej byli zapraszani do udziału w pracach projektowych nad reformą instytucjonalną służb podległych ministrowi finansów. Ci, którzy przyjęli zaproszenie, uczestniczyli w pracach legislacyjnych nad projektem ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Przedstawiciele Ministerstwa Finansów na bieżąco spotykają się w terenie z przedstawicielami Służby Celnej, urzędów kontroli skarbowej oraz administracji podatkowej. Razem z ministrem Pawłem Szałamachą oraz ministrem Wiesławem Jasińskim odwiedziliśmy już pracowników i funkcjonariuszy celnych m.in. w Opolu, Szczecinie, Łodzi, Poznaniu, Gdyni i Białej Podlaskiej. Niezależnie spotykamy się też bezpośrednio z przedstawicielami związków zawodowych. Takie spotkanie odbyło się na moje zaproszenie 3 czerwca tego roku w Ministerstwie Finansów. Dialog ze związkami zawodowymi był, jest i będzie prowadzony. Ważne jest jednak, aby oparty był na wzajemnym poszanowaniu, dobrej woli i przekonaniu, że wszyscy chcemy służyć dobru państwa, interesom wszystkich grup pracowniczych, funkcjonariuszy oraz wszystkich obywateli.
Mimo to część funkcjonariuszy protestuje m.in. przeciwko włączeniu Służby Celnej do Krajowej Administracji Skarbowej. Dlaczego zdecydowali się Państwo na takie rozwiązanie?
W mojej ocenie otwiera to drogę udoskonalenia całego systemu podatkowego. Aktualnie administracja podatkowa, kontrola skarbowa i Służba Celna mają strukturę rozproszoną. To są trzy niezależnie funkcjonujące piony, niebędące w stanie efektywnie wykonywać swoich zadań. W administracji podatkowej i celnej mamy do czynienia z powielaniem niektórych zadań związanych z procesem poboru należności podatkowych i celnych w ramach poszczególnych służb (np. kontrola prawidłowości realizacji obowiązków podatkowych i celnych). Celnicy niepotrzebnie się obawiają, bowiem Służba Celna nie zostanie zlikwidowana, a jedynie przekształcona i dostosowana do nowej struktury KAS, wraz ze wszystkimi zadaniami. Ponadto wszyscy obecnie pracujący funkcjonariusze, jeśli wyrażą chęć, znajdą w niej zatrudnienie. A warunki pracy i wynagrodzenia będą systematycznie się poprawiały.
Związek Zawodowy Celnicy PL i inne związki celnicze wielokrotnie protestowały przeciw zmuszaniu celników do pracy do 67. roku życia. Państwo zapowiadają, że chcą wcześniejszych emerytur tylko dla celników z granic. Dlaczego nie dla wszystkich? Czy jest różnica między pracującym za biurkiem policjantem a celnikiem?
Realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 3 marca 2015 r. w tej sprawie jest konieczna. Co do tego nie mieliśmy i nie mamy żadnych wątpliwości. Podkreślenia przy tym wymaga, że zgodnie z rozstrzygnięciem zawartym w ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego, uprawnieniami do świadczeń emerytalnych w ramach systemu zaopatrzeniowego powinni być objęci jedynie funkcjonariusze celni wykonujący zadania określone w art. 2 ust. 1 pkt 4–6 ustawy o Służbie Celnej, tzw. zadania policyjne. Wówczas prawo do wcześniejszej emerytury miałoby ok. 1,5 tys. funkcjonariuszy. My chcemy jednak dać jeszcze więcej: rozszerzyć ten zakres o funkcjonariuszy realizujących zadania graniczne, co doprowadziłoby do objęcia uprawnieniami emerytalnymi grupę 7,5 do 8 tys. osób. Systemem emerytalnym byliby zatem objęci funkcjonariusze pełniący służbę w komórkach zwalczania przestępczości, komórkach dochodzeniowo-śledczych oraz oddziałach celnych granicznych. Realizowanie zadań przez funkcjonariuszy celnych pełniących służbę w oddziałach celnych granicznych, w przeciwieństwie do funkcjonariuszy celnych pełniących służbę w oddziałach celnych wewnętrznych, wymaga pełnej dyspozycyjności (tj. w warunkach 24-godzinnego zaangażowania) oraz wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem dla życia i zdrowia tych funkcjonariuszy. Wychodzimy zatem naprzeciw funkcjonariuszom Służby Celnej, zwiększając grupę osób, które będą uprawnione do mundurowych świadczeń emerytalnych. Akcentujemy jednocześnie, że byłoby niesprawiedliwe w odczuciu społecznym oraz w odczuciu innych grup zawodowych, gdyby uprawnieniami emerytalnymi mieli być objęci funkcjonariusze, którzy na co dzień wykonują zadania stricte urzędnicze.
Politycy PiS-u przed wyborami wielokrotnie mówili o konieczności uszczelnienia granic i wzmocnienia Służby Celnej. Jak chce Pan tego dokonać?
Uszczelnienie granic wpisuje się w prowadzoną przez rząd politykę bezpieczeństwa, podobnie jak zapobieganie i zwalczanie przestępstw i wykroczeń związanych z nielegalnym przywozem i wywozem towarów. Z uwagi na planowany szczyt NATO i Światowe Dni Młodzieży poleciłem z dniem 2 czerwca 2016 r. podjęcie we wszystkich oddziałach celnych, obsługujących przejścia graniczne w ruchu lądowym, lotniczym, kolejowym i morskim, wzmożenie działań kontrolnych, między innymi poprzez podwyższenie poziomu kontroli towarów, środków transportu i osób, zwiększenie zasobów kadrowych zaangażowanych w bezpośrednią kontrolę towarów, środków transportu i osób, optymalne wykorzystanie posiadanych narzędzi kontrolnych, podjęcie współpracy z właściwymi jednostkami Straży Granicznej.
Co ze sprawą uprawnień operacyjno-rozpoznawczych dla funkcjonariuszy?
Zgodnie z projektem ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej przysługują uprawnienia szczególne w celu skutecznego wykonywania konkretnie wskazanych zadań Krajowej Administracji Skarbowej, w tym uprawnienia do przeprowadzania czynności operacyjno-rozpoznawczych. Zadania te zostały wprost przeniesione z ustawy o kontroli skarbowej, które obejmują swoim zakresem czynności wywiadu skarbowego. W projektowanej ustawie o KAS uprawnienie do przeprowadzania czynności operacyjnorozpoznawczych, w tym czynności umożliwiających uzyskiwanie informacji oraz utrwalanie śladów i dowodów w sposób niejawny, z uwagi na ich szczególny charakter, przysługuje wyłącznie funkcjonariuszom pełniącym służbę w wyodrębnionych komórkach organizacyjnych Ministerstwa Finansów oraz urzędów celno-skarbowych – tylko i wyłącznie przy zachowaniu ograniczeń prawnych wskazanych w ustawie o KAS.
Rozmawiała Magdalena Złotnicka