Postępowanie odnośnie wierzytelności Skarbu Państwa z tytułu wykonania umowy poręczenia lub gwarancji
Minister właściwy do spraw finansów publicznych wykonuje zobowiązania z tytułu udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w sytuacji, gdy spełnione zostanie świadczenie z tytułu udzielonego poręczenia lub gwarancji Skarbu Państwa, ma obowiązek dochodzenia wypłaconych kwot od podmiotu, za którego zobowiązania udzielone zostało poręczenie lub gwarancja.
W szczególności, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w celu egzekucji ww. wierzytelności, wystawić tytuł wykonawczy.
Celem odzyskania kwot zapłaconych ze środków budżetu państwa z tytułu udzielonego poręczenia lub gwarancji minister właściwy do spraw finansów publicznych może także podjąć działania, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu sprzedaży wierzytelności Skarbu Państwa z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji, zamiany tych wierzytelności na akcje (udziały), rozłożenia ich spłaty na raty oraz umorzenia wierzytelności w całości lub w części (Dz. U. Nr 26, poz. 230, z późn. zm.), a mianowicie:
- sprzedać wierzytelność. Sprzedaż wierzytelności następuje w drodze przetargu lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Sprzedaż wierzytelności nie może być dokonana na rzecz dłużnika lub podmiotu związanego z dłużnikiem stosunkiem zależności albo dominacji w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości,
- dokonać zamiany wierzytelności, w całości lub w części na akcje (udziały) w spółce dłużnika. Zamiana wierzytelności na akcje (udziały) może nastąpić, w ramach restrukturyzacji dłużnika, w przypadku spełnienia przez niego określonych w rozporządzeniu warunków, do których należy m.in. konieczność spłaty na rzecz Skarbu Państwa co najmniej 50% sumy wszystkich dokonanych przez Skarb Państwa za tego dłużnika płatności z tytułu poręczenia lub gwarancji, gdy sytuacja finansowo – ekonomiczna dłużnika wskazuje na brak możliwości spłaty istniejącej kwoty wierzytelności, czy też prowadzenie przedsiębiorstwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej lub w regionie zagrożonym wysokim bezrobociem, a zamiana wierzytelności na akcje (udziały) umożliwi dłużnikowi odzyskanie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku,
- rozłożyć spłatę wierzytelności na raty - w drodze umowy z dłużnikiem i w ramach jego restrukturyzacji oraz po spełnieniu przez dłużnika określonych w rozporządzeniu warunków (np. niemożność dokonania przez dłużnika jednorazowej spłaty wierzytelności, dokonanie przez dłużnika na rzecz Skarbu Państwa co najmniej 20% sumy wszystkich dokonanych przez Skarb Państwa za tego dłużnika płatności z tytułu udzielonego poręczenia lub gwarancji),
- w ściśle określonych przypadkach wierzytelność umorzyć w całości lub w części (np. gdy postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne). Umorzenia takiego można dokonać, jeżeli jego warunki spełnione są wobec wszystkich zobowiązanych. Rozporządzenie określa także przypadki, kiedy umorzenie wierzytelności przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych wymaga zgody Rady Ministrów (np. gdy z okoliczności sprawy wynika, że nie jest możliwe odzyskanie wierzytelności w trakcie toczącego się postępowania likwidacyjnego dłużnika, czy w przypadku umarzania wierzytelności w części nie większej niż 50% kwoty tej wierzytelności, jeżeli jej dochodzenie w pełnej wysokości doprowadziłoby do likwidacji albo upadłości przedsiębiorstwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej).
