Przystąpienie Polski do strefy euro niesie za sobą wiele potencjalnych korzyści, ale to od przygotowania naszego kraju będzie zależeć, czy staną się one rzeczywistością – tak uważa większość uczestników debaty pt. Euro: jak i kiedy?, która odbyła się 1 marca 2013 r. w Ministerstwie Finansów z udziałem przedstawicieli rządu oraz pracodawców i biznesu, a także ekonomistów i finansistów.
– Powinniśmy spróbować sami określić kryteria gotowości do przystąpienia do strefy euro – powiedział wicepremier, minister finansów Jacek Rostowski. Takimi wstępnymi, podstawowymi kryteriami określającymi gotowość naszego kraju do przystąpienia do strefy euro mogą być: poziom ratingów w porównaniu do średniego w strefie euro, poziom długu publicznego w relacji do PKB oraz obniżenie stopy bezrobocia o 2-3 punkty procentowe w stosunku do średniej stopy bezrobocia w strefie euro (liczonej wg metodologii unijnej). Jednak debata dotyczyła głownie tego „jak", trochę mniej „czy", a najmniej „kiedy" należy przyjąć euro – podkreślił wicepremier.
– Powinniśmy się spieszyć z przygotowaniem do przystąpienia do strefy euro, nawet jeśli nie spieszylibyśmy się z samym przystąpieniem – kontynuował Jacek Rostowski dodając, że obecnie jest jeszcze za wcześnie na podawanie konkretnych dat. Jak zaznaczył, sam fakt dobrego przygotowania do tego procesu jest korzystny dla kraju, wzrasta m.in. jego pozycja międzynarodowa. Wicepremier Rostowski zwrócił uwagę, że kluczową kwestią jest zapewnienie trwałej konkurencyjności, której elementami są m.in. reforma emerytur pomostowych, podwyższenie wieku emerytalnego oraz zbliżanie się, dzięki systematycznemu wzrostowi gospodarczemu, do średniej unijnej pod względem PKB. Istotna jest również kwestia reformy rynku pracy, w tym obniżenia bezrobocia. – Rynek pracy to dziedzina, nad którą musimy pracować, również w ramach Komisji Trójstronnej – powiedział Jacek Rostowski i zauważył, że kolejnym czynnikiem budującym konkurencyjność Polski jest szybszy wzrost wydajności pracy od wzrostu jej kosztów. Wicepremier zaznaczył, że w długim terminie pozostawanie poza strefą euro (która szybko się zmienia i coraz bardziej integruje) może osłabiać międzynarodową pozycję Polski.
Jak zaznaczył Prezes Narodowego Banku Polskiego Marek Belka, w dyskusji o euro należy wyjść poza utarte schematy myślowe, docenić polską gospodarkę i skupić się na tym, aby w momencie wejścia do wspólnej strefy walutowej wyposażyć ją w lepsze instrumenty reagowania na sytuacje kryzysowe. Jako szczególnie ważne przed przystąpieniem do eurostrefy wymienił zwiększenie podaży pracy, opracowanie polityki imigracyjnej oraz analizę, jak oszczędności w gospodarce przełożyć na kapitał długoterminowy i zmienić strukturę wydatków z bieżących na inwestycyjne.
– Europa musi znaleźć odpowiedź na globalizację, tak jak znalazła odpowiedź na skutki II Wojny Światowej – powiedział wicepremier, minister gospodarki Janusz Piechociński, oceniając trwający kryzys ekonomiczny jako czas wielkich wyzwań i nieprzewidywalności. Jego zdaniem dyskusja o euro wymaga kompleksowego spojrzenia na wiele kwestii, np. na rolę dzisiejszego systemu edukacji i dostosowanie kształcenia do obecnych wymagań gospodarczych, równie ważna jest legitymizacja społeczna dla procesu przygotowania się do wejścia do eurostrefy.
Większość uczestników debaty podkreślała, że przyjęcie wspólnej waluty przyniosłoby korzyści długookresowe, wynikające ze wzrostu konkurencyjności i przyspieszenia inwestycji, a także eliminację ryzyka kursowego i kosztów transakcyjnych. Wśród ryzyk wymieniano zagrożenie boomem kredytowym i związane z tym ryzyko nadmiernego zadłużenia oraz – co podkreślał prezes Capital Strategy Stefan Kawalec – pozbawienie się ważnego mechanizmu dostosowawczego, jakim jest zmienność kursu walutowego, istotna zwłaszcza w sytuacji kryzysowej.
W reakcji na ten ostatni argument część uczestników wskazała na fakt, że dewaluacja waluty nie buduje konkurencyjności i jest to rozwiązanie skuteczne wyłącznie w krótkim terminie. Członek Rady Polityki Pieniężnej Andrzej Bratkowski ocenił również, że zbytnie osłabienie waluty może prowadzić do destabilizacji gospodarki.
Debata została podzielona na trzy panele. Pierwszy dotyczył korzyści i ryzyk wynikających z przystąpienia do strefy euro, drugi koncentrował się na próbie znalezienia odpowiedzi na pytanie, jak powinniśmy się przygotować do przystąpienia do strefy euro, natomiast trzeci – jak zabezpieczyć interesy Polski w integrującej się Europie i jaki będzie najlepszy czas na przystąpienie Polski do strefy euro.
W debacie wzięło udział ponad 20 panelistów:
Andrzej Bratkowski – Członek Rady Polityki Pieniężnej
Elżbieta Chojna-Duch – Członek Rady Polityki Pieniężnej
Jacek Dominik – Pełnomocnik Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez RP
Stanisław Gomułka – Główny Ekonomista Business Centre Club
Janusz Jankowiak – Główny Ekonomista Polskiej Rady Biznesu
Piotr Kamiński – Wiceprezydent Pracodawcy RP
Stefan Kawalec – Prezes Capital Strategy
Andrzej Klesyk – Prezes PZU SA
Ludwik Kotecki – Główny Ekonomista MF
Mateusz Morawiecki – Prezes BZ WBK
Jerzy Osiatyński – Doradca Prezydenta RP
Ryszard Petru – Przewodniczący Towarzystwa Ekonomistów Polskich
Jerzy Pruski – Prezes Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
Andrzej Raczko – Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego
Dariusz Rosati – Przewodniczący Komisji Finansów Publicznych
Marek Rozkrut – Główny Ekonomista Ernst&Young
Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek – Główna Ekonomistka PKPP Lewiatan
Robert Świechowicz – Wiceprezes PESA SA
Jan Winiecki – Członek Rady Polityki Pieniężnej
Andrzej Wojtyna – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Cezary Wójcik – Szkoła Głowna Handlowa
Anna Zielińska-Głębocka – Członek Rady Polityki Pieniężnej
Więcej informacji o przystąpieniu do strefy euro na stronie Pełnomocnika Rządu ds. Euro.
Zapraszamy do obejrzenia debaty na kanale NBP w serwisie Youtube.