Uchwalona 11 września 2015 r. ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej poprawia sytuację osób ubezpieczonych oraz zakładów ubezpieczeniowych. Nowe rozwiązania opierają się na przepisach europejskich w tej dziedzinie (dyrektywa Wypłacalność II z 2009 r.) oraz zastępują ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej.
Ustawa przewiduje m.in:
- wzmocnienie praw osób ubezpieczonych w ubezpieczeniach na cudzy rachunek, w szczególności w ubezpieczeniach grupowych, przez wprowadzenie zakazu pobierania przez ubezpieczającego wynagrodzenia, zapewnienie ubezpieczonemu informacji o warunkach umowy oraz obowiązku zakładu ubezpieczeń do przekazania ubezpieczonemu, a także jego spadkobiercom, informacji związanych z przebiegiem likwidacji szkody,
- obowiązek przeprowadzenia przez zakład ubezpieczeń analizy potrzeb ubezpieczającego lub ubezpieczonego przed zawarciem umowy ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym dla dokonania oceny, jaka umowa ubezpieczenia jest odpowiednia dla ubezpieczającego lub ubezpieczonego,
- wprowadzenie obowiązków informacyjnych przed zawarciem umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- umożliwienie Komisji Nadzoru Finansowego monitorowania rynku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, a także interwencji produktowej, polegającej na możliwości zakazu lub ograniczenia wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży niektórych ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych albo rodzaju działalności finansowej lub praktyki zakładu ubezpieczeń,
- przyznanie ubezpieczonym prawa do odstąpienia od umów ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym, zawartych po dniu wejścia w życie ustawy.
„Rozwiązania o charakterze prokonsumenckim są odpowiedzią na niekorzystne praktyki instytucji finansowych stosowane przy sprzedaży produktów ubezpieczeniowych. Polegają one m.in. na stosowaniu niedozwolonych klauzul umownych, wprowadzaniu klientów w błąd, braku właściwej informacji o opłatach i nadmiernej wysokości opłat czy pozbawieniu praktycznej możliwości odstąpienia od umowy. Na praktyki te zwracały w szczególności uwagę instytucje powołane do ochrony interesów osób ubezpieczonych (m.in. Rzecznik Ubezpieczonych i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów). Problemy dotyczące sprzedaży produktów ubezpieczeniowych (tzw. misselling) wystąpiły również w innych państwach członkowskich UE (m.in. w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Niemczech i we Włoszech), w których zdecydowano się na interwencję ustawodawcy i wprowadzenie istotnych rozwiązań prokonsumenckich" – mówi wiceminister finansów i pełnomocnik rządu ds. informacji i edukacji finansowej Izabela Leszczyna.
Nowe przepisy są oparte na dyrektywie 2009/138/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – Wypłacalność II. Według szacunków na poziomie europejskim przyniesie ona długoterminowe korzyści społeczno-gospodarcze, zarówno dla ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia, jak i dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Chodzi przede wszystkim o zmniejszenie prawdopodobieństwa niewypłacalności zakładów i zwiększenie konkurencyjności, co przekłada się na lepszą jakość świadczonych usług i ocenę ryzyka, a także obniżenie opłat i większą przejrzystość rynku.
Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2016 r. (wybrane artykuły zaczną obowiązywać 14 dni od dnia ogłoszenia).