O negatywnych skutkach szarej strefy dla budżetu oraz potrzebie przekonania Polaków do zasadności płacenia podatków mówił minister finansów Mateusz Szczurek podczas konferencji zorganizowanej 30 czerwca br. w Warszawie przez Business Center Club.
Minister Szczurek podkreślił, że walka z szarą strefą jest ważna, ponieważ pozwala zabezpieczyć zarówno interesy finansowe, jak i geopolityczne kraju. – Bez finansów nie ma ani stabilności rządów, ani bezpieczeństwa zewnętrznego, ani wewnętrznego – powiedział minister i dodał, że mniejsze dochody państwa to wyższy dług publiczny, który będzie problemem, jeśli nie dziś to w przyszłości. Minister zaznaczył także, że wzrost szarej strefy uniemożliwia obniżanie stawek podatkowych.
Mateusz Szczurek wskazał, że biorąc pod uwagę historyczne doświadczenia Polaków, niełatwo jest sprawić, by bardziej utożsamiali się z państwem i chcieli płacić podatki. – Mamy przed sobą bardzo długą drogę, aby odwrócić ten proces, aby naprawdę zachowany był wewnętrzny przymus, chęć płacenia podatków i nieuczestniczenia w szarej strefie – ocenił minister. Jego zdaniem należy zbudować system, w którym tak utrudnienia dla przedsiębiorczości, jak i zachęty do popełniania przestępstw podatkowych będą jak najmniejsze.
Zdaniem Mateusza Szczurka niezbędna jest dyskusja nad kwestią opresyjności systemu podatkowego i ściągalności podatków. Istotna jest także kwestia racjonalności wydatków publicznych, które są w Polsce najmniejsze w historii ostatnich 25 lat i nie jest możliwe ich znaczące obniżeniew kontekście potrzeb wydatkowych.
Uczestnicy konferencji docenili Ministerstwo Finansów za wprowadzenie w październiku 2013 r. tzw. odwróconego VAT na handel niektórymi wyrobami stalowymi (podatek odprowadza w takim przypadku kupujący, a nie sprzedający). Ograniczyło to znacznie wyłudzenia VAT na rynku prętów stalowych oraz przywróciło konkurencyjność uczciwym producentom. Przedsiębiorcy wskazali na kilkukrotny wzrost jawnego zużycia prętów zbrojeniowych.
Zwracano uwagę jednak na rosnącą szarą strefę w handlu wyrobami tytoniowymi, obrocie paliwami i w branży hazardowej. Zgodnie z danymi z tych sektorów szara strefa na rynku oleju napędowego w 2013 r. wyniosła ok. 15 proc., a straty budżetu państwa w związku z nielegalnym handlem paliwami to ok. 6 mld zł rocznie. Według przedstawicieli branży hazardowej straty dla budżetu z tytułu nielegalnego hazardu mogą sięgać nawet kilkanaście miliardów złotych.
Przewodnicząca komisji BCC ds. branży tytoniowej Grażyna Sokołowska apelowała do resortu finansów m.in. o wprowadzenie kontroli obrotu tytoniem, intensywniejsze kontrole e-handlu i objęcie akcyzą produkcji papierosów przy użyciu maszyn, które znajdują się punktach sprzedaży detalicznej. Zwróciła także uwagę na potrzebę skuteczniejszych kontroli na bazarach czy nakładania wyższych kar za niezgodny z prawem handel tytoniem i nielegalną produkcję wyrobów tytoniowych.
Wiceminister finansów, szef Służby Celnej Jacek Kapica zapewnił przedsiębiorców, że resort finansów analizuje skutki decyzji takich jak podwyżka akcyzy. Zapowiedział, że po ostatnich wysokich wzrostach tego podatku w najbliższym czasie akcyza będzie podwyższana znacznie wolniej. Wiceminister zachęcał do dialogu, który pomoże identyfikować i eliminować nieprawidłowości oraz umożliwi podjęcie działań kontrolnych i zmierzających do zmiany prawa. – Naszym wspólnym, przedsiębiorców i państwa, wrogiem jest ten, kto działa antykonkurencyjnie, niezgodnie z prawem – powiedział Jacek Kapica.