Mniejsze prawdopodobieństwo niewypłacalności zakładów, zwiększenie konkurencyjności a co za tym idzie jakości świadczonych usług, obniżenie opłat i większa transparentność – to najważniejsze założenia projektu ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przyjętego 16 czerwca 2015 r. przez rząd.
Na czym polegają zmiany?
Nowe podejście do wypłacalności zakładów prowadzących działalność ubezpieczeniową lub reasekuracyjną polega na odejściu od ujmowania wypłacalności zakładów jedynie w kontekście ilościowo określonych wymogów kapitałowych. W projekcie kładzie się nacisk na powiązanie wymogów kapitałowych z rzeczywistym ryzykiem, na jakie narażone są te zakłady. Zmiany dotyczą również m.in. systemu zarządzania i procesu nadzorczego oraz określenia obowiązków informacyjnych zakładów ubezpieczeń i reasekuracji.
Projekt założeń przewiduje wprowadzenie dodatkowych rozwiązań o charakterze prokonsumenckim, m.in. w zakresie wzmocnienia praw osób ubezpieczonych w ubezpieczeniach na cudzy rachunek, w szczególności w ubezpieczeniach grupowych. Chodzi o wprowadzenie zakazu pobierania przez ubezpieczającego wynagrodzenia, zapewnienie ubezpieczonemu informacji o warunkach umowy oraz obowiązku zakładu ubezpieczeń do przekazania ubezpieczonym, a także jego spadkobiercom, informacji związanych z przebiegiem postępowania likwidacyjnego. Zakład ubezpieczeń będzie musiał przeprowadzić analizę potrzeb ubezpieczającego lub ubezpieczonego przed zawarciem umowy ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym, aby ocenić jaka umowa ubezpieczenia jest dla nich odpowiednia.
„Projekt stanowi odpowiedź na nieuczciwą sprzedaż tzw. polisolokat. Wprowadza też możliwość odstąpienia od umowy w rok po jej zawarciu oraz ogranicza wysokość opłaty za likwidację polisy przed ustalonym terminem" – dodaje wiceminister finansów, pełnomocnik rządu ds. informacji i edukacji finansowej Izabela Leszczyna.
Nowe rozwiązania zakładają także możliwość pozasądowego rozstrzygania przez Rzecznika Ubezpieczonych sporów między konsumentami a zakładami ubezpieczeń dotyczących umów ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym.
Szersze uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF)
Komisja będzie mieć prawo do monitorowania rynku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych, a także interwencji produktowej. Polega ona na możliwości zakazu lub ograniczenia wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży niektórych ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych albo rodzaju działalności finansowej lub praktyki zakładów prowadzących działalność ubezpieczeniową lub reasekuracyjną. Ubezpieczeni uzyskają ponadto prawo do odstąpienia od umów ubezpieczenia na życie z elementem inwestycyjnym zawartych po wejściu w życie ustawy.
Większe uprawnienia KNF będą dotyczyć również m.in. możliwości wydawania rekomendacji w zakresie niezbędnym do realizacji wytycznych i zaleceń Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych, a także dla zapewnienia zgodności działalności zakładów ubezpieczeń i reasekuracji z przepisami prawa. Chodzi także o działania ograniczające ryzyko występujące w działalności tych zakładów oraz przeciwdziałanie naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia. KNF będzie mógł ponadto kontrolować działalność oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń i zagranicznego zakładu reasekuracji z UE.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Projektowane przepisy wynikają z potrzeby wprowadzenia do polskiego prawa rozwiązań dyrektywy 2009/138/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – Wypłacalność II.
Planuje się, że ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2016 r.