Zaprojektowany przez Ministerstwo Finansów przepis wprowadzający możliwość pobierania opłaty dodatkowej przy wypłacie gotówki z bankomatu jest możliwością, nie zaś obowiązkiem jej wprowadzenia. Ponadto ma na celu przełamanie nierynkowego ustalania cen na rynku bankomatowym.
Obecnie wysokość opłat za pobór gotówki z bankomatu jest ustalana przez organizacje kartowe wykorzystujące pozycję monopolistyczną na rynku polskim. Ustalane przez nie opłaty obowiązują wszystkich właścicieli oraz operatorów bankomatów, którymi są zarówno banki (komercyjne i spółdzielcze) jak i operatorzy niezależni. Wynika to z umów zawartych pomiędzy organizacjami kartowymi i wydawcami kart, a operatorami bankomatów. Jednocześnie organizacje kartowe zakazują pobierania dodatkowych opłat od posiadaczy kart wypłacających pieniądze z bankomatu, co uniemożliwia instalowanie bankomatów w małych miejscowościach ze względu na brak możliwości pokrycia kosztów.
Wprowadzany w projekcie ustawy o usługach płatniczych przepis dopuszcza możliwość nałożenia opłat dodatkowych za wypłatę gotówki przy użyciu karty płatniczej pod warunkiem udzielenia użytkownikowi odpowiedniej informacji przed dokonaniem takiej wypłaty. Wysokość opłaty lub prowizji nie może przekroczyć kosztów ponoszonych przez podmiot, który je pobiera.
Obowiązek poinformowania o wysokości opłaty ma chronić osoby korzystające z bankomatów. Brak informacji o pobieranej opłacie przed każdorazową wypłatą gotówki stanowi czyn wypełniający znamiona naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2003 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Ponadto w przypadku niepoinformowania o pobieranej opłacie, opłata ta zgodnie z obowiązującymi przepisami nie należy się od użytkownika.
Ograniczenie wysokości dodatkowej opłaty do ponoszonych kosztów wynika z art. 19 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniającej dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającej dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, zgodnie z którym „państwa członkowskie zakazują przedsiębiorcom pobierania od konsumentów, w związku ze stosowaniem określonych sposobów płatności, opłat, które są wyższe od kosztów poniesionych przez przedsiębiorców w związku z korzystaniem z tych sposobów".
Projektowany przepis nie oznacza, że automatycznie zostaną wprowadzone opłaty dodatkowe od wypłat gotówki z bankomatu, ale ma na celu jedynie zakazanie stosowania przez organizacje kartowe, wykorzystujące pozycję dominującą na rynku, postanowień umownych, na które operator bankomatu nie ma faktycznego wpływu.
Propozycja ma także na celu umożliwienie dalszego rozwoju sieci bankomatów. W obecnym stanie prawnym rozwój ten wątpliwy, ponieważ z jednej strony nie dostarcza bodźców finansowych do rozwoju własnych sieci bankomatów przez banki, zaś z drugiej prowadzi do koncentracji i monopolizacji rynku bankomatów niezależnych.
Brak rozwoju sieci bankomatów może skutkować zatrzymaniem procesu ubankowienia osób niekorzystających z rachunków płatniczych, gdyż głównym warunkiem zakładania rachunków bankowych jest szeroki dostęp do bankomatów. Obecny sposób ustalania opłat powoduje nieopłacalność instalowania bankomatów w małych miejscowościach, także w miejscowościach letniskowych, co stanowi utrudnienie w oferowaniu usług między innymi przez banki spółdzielcze.
W Polsce występuje jeden z najmniejszych poziomów nasycenia bankomatami. Na 1 mln mieszkańców przypada 472 bankomaty, przy średniej Unii Europejskiej ok. 739 bankomatów na 1mln mieszkańców.
Prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych toczą się od ponad roku. Projekt został przyjęty przez Komitet Stały Rady Ministrów, obecnie znajduje się na etapie Komisji Prawniczej, po której zostanie skierowany na Radę Ministrów. Projektowane przepisy znajdują się w tekście projektu od początku procesu konsultacyjnego i były przedmiotem rozstrzygnięcia konferencji uzgodnieniowej.