Czy nieopodatkowane przesyłki z azjatyckich portali aukcyjnych są poważnym problemem dla KAS?
Filip Majdowski: Obecne regulacje ustawy o VAT zawierają przepisy odnoszące się do wskazanej kwestii. Artykuł 51 określa, że zwolniony z VAT jest import towarów umieszczonych w przesyłkach wysyłanych z terytorium państwa trzeciego bezpośrednio do odbiorcy przebywającego na terytorium kraju pod warunkiem, że łączna wartość towarów w przesyłce nie przekracza równowartości 22 euro. Zwolnienie to nie ma jednak zastosowania do towarów importowanych w drodze zamówienia wysyłkowego. Oznacza to, że każdy, kto dokonuje importu towarów poprzez zamówienie towarów umieszczonych w przesyłkach wysyłanych z państw trzecich bezpośrednio do odbiorcy, powinien odprowadzić należny VAT, niezależnie od formy dokonania tego zamówienia (zamówienie pisemne, przez internet lub telefoniczne). Opodatkowaniu podlegają przesyłki każdej wartości i bez znaczenia jest, czy odbiorcą jest przedsiębiorca czy osoba nieprowadząca działalności gospodarczej. Osoby dokonujące takich zakupów są uznawane przez prawo za importerów i powinny odprowadzić podatek, nawet jeśli są to osoby prywatne. Pozostajemy w stałym kontakcie z polską branżą e-commerce i analizujemy możliwe systemowe rozwiązania problemu nieopodatkowanych przesyłek spoza krajów Unii Europejskiej. Zarządzeniem ministra finansów został powołany zespół do spraw uszczelnienia systemu poboru VAT od towarów zakupionych przez internet. Analizujemy rozwiązania prawne obowiązujące w różnych państwach na świecie, przykładowo mechanizmy obowiązujące w Australii, Szwecji czy też Wielkiej Brytanii oraz propozycje dotyczące opodatkowania e-handlu przedłożone na forum unijnym oraz OECD.
W jaki sposób fiskus chce walczyć z tym ogólnoeuropejskim problemem?
F. M.: Jednym z pomysłów Unii Europejskiej na poradzenie sobie z nieopodatkowanym importem przesyłek z krajów trzecich jest unijny pakiet e-commerce. Pakiet ten w zakresie sprzedaży na odległość wchodzi w życie od 2021 r. Przede wszystkim nowe przepisy zniosą zwolnienie dla importu przesyłek spoza UE o wartości nieprzekraczającej 22 euro (dla wszystkich krajów w UE). VAT będzie uiszczany w państwie członkowskim konsumenta, dzięki czemu wpływy podatkowe będą sprawiedliwiej rozdystrybuowane wśród państw członkowskich. Oprócz tego, po spełnieniu określonych warunków, platformy internetowe mają odpowiadać za pobór i zapłatę VAT od wspomaganej przez nie sprzedaży na odległość. Nowe przepisy unijne rozszerzają także istniejące w UE rozwiązanie, czyli mały punkt kompleksowej obsługi, tak aby służyło ono do rozliczenia VAT od sprzedaży na odległość, w tym sprzedaży na odległość towarów o wartości poniżej 150 euro pochodzących z państw trzecich. Wspomniany punkt kompleksowej obsługi zwolni sprzedawców internetowych z konieczności rejestrowania się do celów VAT w każdym z państw członkowskich, w których prowadzą sprzedaż.
Czy są już realne wyniki współpracy z Pocztą Polską?
Magdalena Rzeczkowska: Obserwowana tendencja wskazuje na skokowy, duży wzrost ilości przesyłek z krajów trzecich, które wymagają poddania ich formalnościom celnym. Krajowa Administracja Skarbowa na bieżąco współpracuje z Pocztą Polską. Efektem tego jest m.in. otwarcie w listopadzie br. nowego Oddziału Celnego Pocztowego w Lublinie. Uruchomienie tego oddziału i zapewnienie odpraw celnych na terenie Węzła Ekspedycyjno-Rozdzielczego (WER) w Lublinie spowodowane było przede wszystkim planowanym przez Pocztę Polską zwiększeniem wolumenu przesyłek z Chin wprowadzanych poprzez kolejowy terminal przeładunkowy w Małaszewiczach. Dodatkowym atutem była bliska lokalizacja WER w Lublinie od terminala w Małaszewiczach, który posiada odpowiednie warunki infrastrukturalne do utworzenia na jego terenie Oddziału Celnego Pocztowego. Teraz paczki przywiezione do Małaszewicz będą dostarczane do nowego oddziału w Lublinie i będą mogły tam być odprawione, o ile ich miejscem docelowym będzie Polska. Rola nowego oddziału w Lublinie jeszcze bardziej wzrośnie, gdy Poczta Polska przekieruje do WER w Lublinie część przesyłek przewożonych drogą lotniczą, odciążając tym samym częściowo WER w Warszawie. Ma to już miejsce właśnie w związku z okresem świątecznym.
Jak wygląda proces sprawdzania takich paczek w praktyce? Czy są one sprawdzane na zasadzie analizy ryzyka?
M. R.: Każda przesyłka pocztowa z kraju trzeciego, czyli spoza Unii Europejskiej, jest przedstawiana przez Pocztę Polską organom celnym. Przesyłki podlegają wstępnej kontroli, a bardziej szczegółowe kontrole (np. otwarcie przesyłki) są już dokonywane w oparciu o analizę ryzyka.
Czy fiskus oraz poczta nie obawiają się, że z uwagi na okres świąteczny i nasiloną ilość prezentów kupionych online moce przerobowe urzędników będą zbyt małe?
M. R.: Staramy się zawsze szybko reagować na wszelkie sytuacje, gdy na skutek różnych zdarzeń zwiększa się znacznie ilość naszych zadań. Takim zdarzeniem jest też apogeum świąteczne. Oczywiście monitorujemy sytuację i w przypadku zaistnienia takiej potrzeby może nastąpić czasowe zwiększenie obsady oddziałów celnych pocztowych.
Czy fiskus jest gotowy na ewentualny transport przesyłek z innych krajów UE w ramach celnej procedury 42?
F. M.: Procedura celna 42 nie dotyczy importu przesyłek o niskiej wartości zakupionych przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Procedura ta ma bowiem zastosowanie w sytuacji, gdy towary zaimportowane w jednym państwie członkowskim UE, tzw. państwie członkowskim importu, podlegają następnie wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów do innego państwa członkowskiego, tzw. państwa członkowskiego przeznaczenia dokonanej przez importera. W takim przypadku mamy do czynienia w państwie importu z importem towarów zwolnionym z VAT i wewnątrzwspólnotową dostawą zaimportowanych towarów zwolnioną z VAT. Natomiast w państwie członkowskim przeznaczenia występuje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, które podlega opodatkowaniu VAT. Podatek z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów podatnik rozlicza w deklaracji podatkowej.
Czy znane są szacunki strat polskiego budżetu na nieopodatkowanych przesyłkach?
F. M.: Wyliczenie takiej straty jest niezwykle trudne, ale proces jej oszacowania został podjęty i jest w toku.