Przepisy polskiego prawa uprawniają do przyjmowania środków pieniężnych innych osób w celu udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych lub obciążania ich ryzykiem w inny sposób, wyłącznie:
- banki krajowe,
- oddziały banków zagranicznych,
- oddziały instytucji kredytowych oraz
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.
Prowadzenie tego rodzaju działalności przez inne podmioty, które nie uzyskały zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), jest zabronione, stanowi przestępstwo i podlega karze grzywny do 10 mln złotych oraz karze pozbawienia wolności do lat 5.
Podmioty, w stosunku do których zachodzi podejrzenie, że wykonują działalność bankową bez zezwolenia, umieszczane są na liście ostrzeżeń publicznych KNF (link otwiera nowe okno w innym serwisie).
Pozabankowe podmioty pożyczkowe (instytucje pożyczkowe):
- prowadzą działalność zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny,
- są zobowiązane do przestrzegania przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim,
- przed rozpoczęciem działalności pożyczkowej są obowiązane uzyskać wpis do rejestru instytucji pożyczkowych prowadzonego przez KNF (link otwiera nowe okno w innym serwisie).
Instytucje pożyczkowe nie są objęte obowiązkowym systemem gwarantowania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego ani gwarancjami Skarbu Państwa.
Nadzór nad wykonywaniem przepisów ustawy o kredycie konsumenckim prowadzi Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), który bada praktyki instytucji pożyczkowych na zasadach określonych w ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów oraz sprawdza, czy oferowane przez nie wzorce umowne nie zawierają niedozwolonych klauzul (link otwiera nowe okno w innym serwisie). Zdarzenia takiego typu można zgłaszać UOKiK.
W przypadku indywidualnego sporu z przedsiębiorcą i potrzeby otrzymania bezpłatnej pomocy prawnej warto skontaktować się z powiatowym lub miejskim rzecznikiem konsumentów. Lista rzeczników konsumentów (link otwiera nowe okno w innym serwisie) dostępna jest na stronie internetowej UOKiK.
Na stronie internetowej UOKiK można znaleźć również odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące praw konsumentów (link otwiera nowe okno w innym serwisie), wynikające z ustawy o kredycie konsumenckim.
