Do katalogu instytucji obowiązanych ustawą z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu(Dz. U. z 2014, poz. 455), zwanej dalej: ustawą, włączono m.in. podmioty prowadzące działalność jako przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Artykuł 2 pkt 1 lit t) ustawy wskazuje, że ilekroć w ustawie jest mowa o instytucji obowiązanej – rozumie się przez to przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz.1095, z późn. zm.) przyjmujących płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15 000 euro, również gdy należność za określony towar jest dokonywana w drodze więcej niż jednej operacji.
Kryterium uznania danego podmiotu - przedsiębiorcy za instytucję obowiązaną jest łączne spełnienie następujących warunków:
- posiadanie statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
- przyjęcie gotówki za towary o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15 000 euro, również gdy należność za określony towar jest dokonywana w drodze więcej niż jednej operacji.
Jeżeli przedsiębiorca, nie przyjmuje oraz nie będzie przyjmował płatności
w gotówce, wówczas nie podlega rygorom ustawy i nie stanie się instytucją obowiązaną.
Przedsiębiorca z chwilą przyjęcia gotówki o wartości równej lub przekraczającej równowartość 15 000 euro w drodze jednej operacji, lub w drodze więcej niż jednej operacji płatnej za określony towar, staje się instytucją obowiązaną i podlega wszelkim obowiązkom wynikającym z przepisów ustawy.
W związku z powyższym, każdy przedsiębiorca, który przyjmuje płatności za towary
w gotówce, ma obowiązek w szczególności:
- rejestrować i zawiadamiać Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o transakcjach, których okoliczności wskazują, że mogą one mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu bez względu na ich wartość
- i charakter,
- wyznaczyć osobę odpowiedzialną za wykonywanie obowiązków określonych w ustawie,
- wprowadzić wewnętrzną procedurę, o której mowa w art. 10a ustawy,
- przechowywać przez wymagany okres rejestr transakcji oraz dokumenty dotyczące transakcji,
- zapewniać pracownikom udział w programie szkoleniowym,
- stosować środki bezpieczeństwa finansowego,
- prowadzić analizy ryzyka w celu zastosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa finansowego,
- prowadzić bieżącą i udokumentowaną analizę przeprowadzanych transakcji.
- rejestrować i zawiadamiać Generalnego Inspektora Informacji Finansowej
- o transakcjach, których równowartość przekracza 15.000 euro, równieżw przypadku, gdy są one przeprowadzane za pomocą więcej niż jednej operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem uniknięcia obowiązku rejestracji.
Ten ostatni obowiązek będzie spoczywał na przedsiębiorcach po wejściu w życie przepisów wykonawczych. Na podstawie art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 166, poz. 1317), przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, którzy w dniu 22 października 2009 r. stali się instytucjami obowiązanymi są zwolnieni z obowiązku rejestracji transakcji, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy oraz przekazywania ich do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 13 ustawy.
