W marcu br. Komisja Europejska przygotowała komunikat nt. wprowadzenia euro w Estonii. W komunikacie omówiono najważniejsze aspekty procesu wprowadzenia wspólnej waluty, w szczególności: przygotowania i proces wymiany pieniądza gotówkowego, okres podwójnego obiegu walut, środki podjęte w celu zapobiegania nadużyciom cenowym oraz iluzji euro, tendencje w zakresie zmian cen oraz ich postrzegania przez społeczeństwo, a także kampanię informacyjną na temat euro. Dokonano oceny poszczególnych obszarów procesu przejścia na euro oraz przedstawiono wnioski, kluczowe z perspektywy innych państw z derogacją, przygotowujących się do integracji walutowej, w tym również Polski.
Komisja Europejska pozytywnie ocenia proces wymiany waluty w Estonii, stwierdzając, że przebiegł on bezproblemowo. W komunikacie podkreślono dobrze przygotowane i zorganizowane zaopatrzenie pierwotne banków komercyjnych, jak również zaopatrzenie wtórne przedsiębiorstw i obywateli. W szczególności, detaliści w Estonii zostali dobrze zaopatrzeni poprzez dostarczenie im dużej liczby specjalnych pakietów startowych (tzw. retailer kits) z bilonem, dzięki czemu znaczna większość z nich wydawała resztę wyłącznie w euro już od pierwszego dnia wprowadzenia nowej waluty i w okresie podwójnego obiegu.
W komunikacie zwrócono także uwagę, na duże rozpowszechnienie zaopatrzenia wtórnego, pomimo tego, że estońskie banki nie skorzystały z nowych uproszczonych zasad Europejskiego Banku Centralnego dotyczących zaopatrzenia wtórnego. Według Eesti Pank i pozostałych banków wynikało to m.in. z uwarunkowań prawnych, które nie umożliwiają uznania środków zablokowanych na koncie za wystarczające zabezpieczenie- w przypadku niewypłacalności. Argumentowano również, że bankom zdecydowanie łatwiej będzie stosować te same zasady wobec wszystkich przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości. Także z punktu widzenia komunikacji uznano, że stosowanie takich samych zasad wobec wszystkich podmiotów będzie zdecydowanie prostszym rozwiązaniem.
Do powodzenia całego procesu przyczyniła się kampania informacyjna. Pomimo nieco opóźnionego rozpoczęcia objęła na czas większość najważniejszych aspektów związanych z przyjęciem wspólnej waluty. W kampanii poświęcono uwagę zarówno przedsiębiorcom, mniejszościom narodowym, jak i wrażliwym grupom społecznym. W styczniu br. 87% Estończyków czuło się dobrze poinformowanych o euro. Komisja zaleciła jednak dalsze monitorowanie postrzegania przez społeczeństwo kwestii związanych z euro i w razie potrzeby podejmowanie odpowiednich działań informacyjnych.
Proces wprowadzenia euro został pozytywnie oceniony także przez Estońskich obywateli. Zgodnie z wynikami badań Eurobarometru, 87% respondentów oceniło go jako płynny i efektywny, co jest wynikiem zbliżonym do wcześniejszych doświadczeń poprzedników Estonii (SI – 95%, CY – 93%, MT – 85%, SK – 91%). 95% badanych przyznało, że nie doświadczyli żadnych problemów z wymianą waluty w pierwszych tygodniach stycznia br. Na uwagę zasługuje także dosyć pozytywna ocena dotycząca uczciwości przeliczenia cen – nieuczciwe przypadki przeliczenia cen na euro występowały „często" lub „bardzo często" w opinii 21% badanych (dla porównania w przypadku Malty odsetek ten wyniósł jedynie 14%, natomiast w innych państwach pomiędzy 34 a 42%). Jednocześnie 88% respondentów uznało podwójną ekspozycję cen jako użyteczny środek ochrony konsumentów.
Więcej informacji można znaleźć w komunikacie KE oraz raporcie Eurobarometru.