Opublikowane wczoraj badania Eurobarometru z września br. wskazują na spadek poparcia dla euro wśród obywateli nowych państw członkowskich UE. Wzrosły obawy związane z wprowadzeniem euro, z czym wiąże się także preferencja odsunięcia w czasie momentu przyjęcia wspólnej waluty.
Wczoraj Komisja Europejska opublikowała nowe wyniki badań opinii publicznej przeprowadzonych we wrześniu br. w nowych państwach członkowskich UE przygotowujących się do przystąpienia do strefy euro (NMS-8), tj. Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii i Węgier (Flash Eurobarometer, 307, Introduction of the euro in the new Member States). Z badań wynikają następujące wnioski:
- Poparcie dla euro w państwach NMS-8 spadło z 47 do 44% w porównaniu do badań z maja br., a jednocześnie udział przeciwników wprowadzenia euro wzrósł z 42 do 45%.
- Największy spadek poparcia w tej grupie państw, mierzonego udziałem odsetka zwolenników, odnotowano w Polsce (o 4 pkt. proc., do 41%). W efekcie po raz pierwszy od 2005 r. udział przeciwników wprowadzenia euro w naszym kraju znacznie przekroczył odsetek zwolenników – do tej pory liczebność tych grup była zbliżona, z niewielką przewagą zwolenników.
-
- Preferowana perspektywa wprowadzenia euro w ocenie większości obywateli państw NMS-8 to „tak późno, jak to możliwe". Odnotowano wzrost udziału tej odpowiedzi z 32 do 38%. Jednocześnie 35% respondentów chciałoby wprowadzenia euro „za jakiś czas", a odsetek osób preferujących wprowadzenie euro „tak szybko, jak to możliwe", spadł o 3 pkt. proc. do 21%.
- Jedynie w Rumunii przeważają zwolennicy jak najszybszego przyjęcia wspólnej waluty. W Polsce, Czechach i na Łotwie odsetek osób, które chciałyby jak najpóźniejszego wprowadzenia euro jest najwyższy (odpowiednio 47, 47 i 46%).
-
- Poinformowanie o euro. Stopień poinformowania o euro obywateli państw NMS-8 nie uległ znaczącej zmianie – 41% ankietowanych czuje się dobrze poinformowana, podczas gdy 57% deklaruje niedostateczny poziom poinformowania.
- Bardzo znaczący wzrost poinformowania o euro odnotowano wśród obywateli Estonii (wzrost z 49 do 65%), gdzie obecnie jest ono zdecydowanie najwyższe na tle państw NMS-8. Jest to efekt prowadzonej w tym kraju intensywnej kampanii informacyjnej związanej z przystąpieniem Estonii do strefy euro z dniem 1 stycznia 2011 r. W Polsce odsetek osób czujących się dobrze poinformowanymi o euro wynosi 37%, podczas gdy 61% ankietowanych wskazuje na niewystarczający poziom poinformowania.
-
- Korzyści z wprowadzenia euro. Odnotowano spadek przekonania obywateli państw NMS-8 (z 51 do 47%) o pozytywnych konsekwencjach z wprowadzenia euro w państwach, które już to uczyniły. Jednocześnie nieznacznie osłabło także przekonanie o spodziewanych korzyściach politycznych i makroekonomicznych z wprowadzenia euro w państwach NMS-8, takich jak: wzmocnienie miejsca Europy w świecie (spadek z 61 do 58%), zdyscyplinowanie finansów publicznych (spadek z 46 do 43%), obniżenie poziomu stóp procentowych (bez zmian, 40%) oraz inflacji (spadek z 41 do 38%), a także pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy i zatrudnienie (spadek z 38 do 35%).
- Obawy związane z wprowadzeniem euro. Odnotowano wzrost obaw dotyczących utraty znacznej części tożsamości narodowej w wyniku wprowadzenia euro (z 33 do 38%) oraz utraty kontroli nad polityką gospodarczą (wzrost z 30 do 35%). Ponadto o 5 pkt. proc. (z 42 do 37%) spadł odsetek osób postrzegających euro jako „tarczę ochronną" przed kryzysami międzynarodowymi. Wynik ten można interpretować jako reakcję opinii publicznej na tegoroczne zawirowania w strefie euro związane z sytuacją w Grecji i Irlandii. Najsilniejsze obawy związane z przyjęciem euro dotyczą oszustw i nadużyć cenowych w okresie wymiany waluty (74%) oraz wzrostu cen w wyniku wprowadzenia euro (69%), jednak skala tych obaw pozostała bez większych zmian w porównaniu do wcześniejszych badań.